در شرکت‌های سهامی، سرمایه شرکت به صورت سهام به افراد و شرکت‌ها اختصاص می‌یابد. هر سهام‌دار در این شرکت‌ها، حقوق و وظایفی را دارد که به عنوان حقوق صاحبان سهام شناخته می‌شود. در این مقاله، به بررسی مفهوم حقوق صاحبان سهام و انواع آن‌ها پرداخته خواهد شد.
مفهوم حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام، مجموعه حقوق و وظایفی است که به افرادی که سهام شرکت را دارند، تعلق می‌گیرد. این حقوق شامل حقوق مالی و غیرمالی است. حقوق مالی شامل سود سهام، حق اولویت در خرید سهام جدید، حق رأی در مجامع عمومی و ... است. حقوق غیرمالی شامل حق به‌دست آوردن اطلاعات شرکت، حق ارائه نظر در مجامع عمومی و ... است.
انواع حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام به دو دسته حقوق اساسی و حقوق فرعی تقسیم می‌شود.
حقوق اساسی
حقوق اساسی شامل حقوقی است که به صاحبان سهام طبق قوانین و مقررات مربوطه تعلق می‌گیرد. این حقوق شامل موارد زیر است:
حقوق مالی: حقوق مالی شامل موارد زیر است:
سود سهام: سود سهام، به عنوان یکی از اجزای مهم حقوق صاحبان سهام، به معنای بهره‌ای است که به صاحبان سهام در پایان سال مالی شرکت پرداخت می‌شود. برای محاسبه سود سهام، سود خالص شرکت بر اساس تعداد سهام در گردش تقسیم می‌شود.
حق اولویت در خرید سهام جدید: در صورتی که شرکت سهامی جدیدی صدور سهام کند، صاحبان سهام قبلی به عنوان حامی اولویتی برای خرید سهام جدید هستند. این حق برای حفظ حقوق صاحبان سهام بسیار مهم است.
حق رأی در مجامع عمومی: صاحبان سهام حق رأی در مجامع عمومی شرکت دارند. این حق برای تصمیم‌گیری در موضوعات اساسی شرکت مانند انتخاب هیئت مدیره، تغییر آیین‌نامه و... بسیار مهم است.
حقوق غیرمالی: حقوق غیرمالی شامل موارد زیر است:
حق به‌دست آوردن اطلاعات شرکت: صاحبان سهام در شرکت‌های سهامی، حق به‌دست آوردن اطلاعات مربوط به فعالیت‌های شرکت را دارند. این اطلاعات می‌تواند شامل دفاتر مالی، گزارش‌های مالی، اخبار روزانه و... باشد.
حق ارائه نظر در مجامع عمومی: صاحبان سهام حق ارائه نظر در مجامع عمومی را دارند. این حق برای تصمیم‌گیری در موضوعاتی مانند تعیین حق برای انتخاب هیئت مدیره، تعیین میزان سود سهام‌داران و... بسیار مهم است.
حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌های اساسی: صاحبان سهام حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌های اساسی شرکت را دارند. این حق شامل تصمیم‌گیری در موضوعاتی مانند تغییر آیین‌نامه، انتخاب هیئت مدیره و... می‌شود.
حقوق فرعی
حقوق فرعی شامل حقوقی است که صاحبان سهام برای حفظ حقوق اساسی خود به آن‌ها دسترسی دارند. این حقوق شامل موارد زیر است:
حق دادخواست: صاحبان سهام در صورت اینکه حقوقشان توسط شرکت تخلف شود، می‌توانند به دادگاه مراجعه کنند.
حق انتخاب کارگزار: صاحبان سهام می‌توانند کارگزار خود را برای خرید و فروش سهام انتخاب کنند.
حق حضور در مجامع عمومی: صاحبان سهام می‌توانند در مجامع عمومی شرکت حضور پیدا کنند و در برخی تصمیمات شرکت شرکت کنند.
حساب های مرتبط با حقوق صاحبان سهام
در شرکت‌های سهامی، برای مدیریت و رصد حقوق صاحبان سهام، چندین حساب مرتبط وجود دارد که به صورت مختصر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
حساب سود انباشته: در این حساب، سودهای تجمعی شرکت در سال‌های گذشته ثبت می‌شود. در پایان هر سال مالی، سود سهام به این حساب اضافه می‌شود و در صورتی که بدهی‌های شرکت وجود داشته باشد، از آن کم می‌شود.
حساب سرمایه: در این حساب، میزان سرمایه شرکت و تغییرات آن ثبت می‌شود. این حساب شامل سهام تأسیس، سهام افزایش سرمایه، سهام خریداری شده توسط شرکت و سود انباشته است.
حساب سهام‌داران: در این حساب، تعداد و ارزش سهام‌های مختلف صاحبان سهام ثبت می‌شود. این حساب شامل نام صاحبان سهام، تعداد سهام‌های آن‌ها و ارزش هر سهم است.
حساب سود سهام: در این حساب، میزان سود سهام هر سهام‌دار در هر سال مالی ثبت می‌شود. این حساب شامل مبلغی است که به ازای هر سهم به صاحبان سهام پرداخت می‌شود.
حساب کسورات: در این حساب، مبالغی که باید از سود سهام کسر شوند، ثبت می‌شود. به‌طور معمول، از سود سهام برای پرداخت مالیات‌ها، حقوق کارکنان و... کسوراتی اعمال می‌شود.
حساب توزیع سود: در این حساب، مبالغی که به صاحبان سهام توزیع می‌شود، ثبت می‌شود. این حساب شامل مبلغی است که به ازای هر سهم به صاحبان سهام پرداخت می‌شود.
نتیجه‌گیری
حقوق صاحبان سهام شامل حقوق مالی و غیرمالی است که به صاحبان سهام در شرکت‌های سهامی تعلق می‌گیرد. این حقوق به دو دسته حقوق اساسی و حقوق فرعی تقسیم می‌شود. آگاهی از حقوق صاحبان سهام برای سرمایه‌گذاران و سهام‌داران بسیار مهم است.
دیدگاه خود را ثبت کنید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.