سفته (Promissory Note)، یک سند تجاری و حقوقی است که بر اساس آن، امضاکننده (صادرکننده سفته) تعهد می‌کند مبلغ مشخصی را در زمان معین یا عندالمطالبه (در صورت درخواست)، به شخص معین (گیرنده سفته) یا به حواله‌کرد او پرداخت کند. به بیان ساده‌تر، سفته یک قول کتبی و الزام‌آور برای پرداخت پول است.
سفته از جنبه‌های مختلفی شبیه به چک است، اما تفاوت‌های کلیدی نیز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
ارکان سفته
برای اینکه یک سند به عنوان سفته معتبر شناخته شود، باید شامل ارکان اصلی زیر باشد که در قانون تجارت ایران نیز به آن‌ها اشاره شده است:
مهر یا امضا: سفته حتماً باید مهر یا امضای صادرکننده را داشته باشد.
تاریخ صدور: تاریخ دقیق صدور سفته باید در آن قید شود.
مبلغ: مبلغی که قرار است پرداخت شود، باید به صورت دقیق و با حروف و عدد در سفته نوشته شود.
نام گیرنده (اختیاری): می‌توان نام شخص معینی را که سفته در وجه او صادر می‌شود، ذکر کرد. در صورت عدم ذکر نام، سفته در وجه حامل محسوب می‌شود و هر کسی که آن را در اختیار داشته باشد، می‌تواند مطالبه کند.
تاریخ پرداخت (اختیاری): می‌توان تاریخ مشخصی را برای پرداخت سفته تعیین کرد. در صورت عدم درج تاریخ، سفته عندالمطالبه محسوب می‌شود، یعنی هر زمان که گیرنده درخواست کند، باید پرداخت شود.
نکته مهم: عدم وجود برخی از این ارکان، مانند نام گیرنده یا تاریخ پرداخت، باعث بی‌اعتباری سفته نمی‌شود، بلکه صرفاً نحوه مطالبه و انتقال آن را تغییر می‌دهد. اما عدم وجود امضا، تاریخ صدور و مبلغ باعث بی‌اعتباری سفته است.
کاربردهای سفته
سفته کاربردهای بسیار متنوعی در معاملات مالی و تجاری دارد:
تضمین بدهی: یکی از رایج‌ترین کاربردهای سفته، تضمین بازپرداخت وام‌ها، بدهی‌ها یا اقساط است. به عنوان مثال، در معاملات خرید و فروش اقساطی کالا یا خدمات، فروشنده ممکن است از خریدار سفته دریافت کند.
تضمین حسن انجام کار یا حسن انجام تعهد: در قراردادهای کاری، پیمانکاری یا هر نوع تعهد دیگر، کارفرما یا طرف قرارداد ممکن است برای تضمین اینکه طرف مقابل به تعهدات خود عمل می‌کند، سفته‌ای را به عنوان ضمانت دریافت کند. این نوع سفته معمولاً به عنوان "سفته ضمانت" شناخته می‌شود.
ابزار پرداخت: سفته می‌تواند به عنوان یک ابزار پرداخت برای خریدهای آتی یا تسویه حساب‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
جایگزین چک: در مواردی که امکان صدور چک وجود ندارد (به دلایلی مانند نداشتن دسته چک یا محدودیت‌های بانکی)، سفته می‌تواند به عنوان جایگزینی برای چک مورد استفاده قرار گیرد.
تسهیل اعتبارات خرد: در برخی موارد، افراد می‌توانند با ارائه سفته، اعتبارات مالی خرد دریافت کنند.
نکاتی مهم در خصوص سفته
پر کردن سفته: هنگام پر کردن سفته، دقت بسیار مهم است. از هرگونه خط‌خوردگی یا لاک گرفتن خودداری کنید. مبلغ را هم به عدد و هم به حروف بنویسید و تطابق آن‌ها را بررسی کنید.
*پشت‌نویسی (ظهرنویسی):
* سفته قابل پشت‌نویسی و انتقال به اشخاص دیگر است. پشت‌نویسی برای انتقال یا به عنوان تضمین انجام می‌شود.
واخواست سفته: در صورت عدم پرداخت سفته در سررسید یا عدم پرداخت عندالمطالبه، دارنده سفته باید ظرف 10 روز از تاریخ سررسید (یا تاریخ مطالبه در سفته عندالمطالبه)، اقدام به واخواست سفته کند. واخواست سفته از طریق دفاتر اسناد رسمی یا بانک‌ها صورت می‌گیرد و سند رسمی عدم پرداخت سفته است. عدم واخواست سفته در موعد مقرر، باعث از بین رفتن برخی مزایای سفته (مانند مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامنین) می‌شود.
مسئولیت تضامنی: در صورتی که سفته پشت‌نویسی شده باشد، صادرکننده، ظهرنویس‌ها و ضامنین همگی در برابر دارنده سفته مسئولیت تضامنی دارند. یعنی دارنده سفته می‌تواند برای مطالبه وجه، به هر یک از آن‌ها مراجعه کند.
مفقود شدن سفته: در صورت مفقود شدن سفته، دارنده باید فوراً به مرجع قضایی مراجعه و درخواست ابطال سفته و صدور گواهینامه مفقودی را بنماید.
دیدگاه خود را ثبت کنید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.